Najgorsze za nami, najtrudniejsze wciąż przed nami.
Analiza 133 startupów sektora GreenTech, którą oddajemy do Państwa rąk jest prawdopodobnie jedną z pierwszych prób bardziej dokładnego opisu natury tego typu przedsiębiorstw. Opierając się o szczegółowe dane przedstawiono tu informacje charakteryzujące strukturę własności oraz podstawowe parametry prowadzonej działalności.
Dla dokładniejszego opisu analizowanej zbiorowości dokonaliśmy jej podziału na dwa obszary, które w literaturze są uznawane za elementy składowe GreenTechu, czyli podmioty działające „po stronie” klimatu -ClimateTech – oraz te zajmujące się „porządkowaniem” naszej planety – CleanTech. Wyróżnienie to, może nie jest tak precyzyjne jak systematyka PKD stosowana przez statystykę publiczną, jednakże jest powszechnie stosowane w sektorze inwestycyjnym, a szczególnie VC/PE.
Skąd pomysł na ten raport? Choć od czasu publikacji słynnego raportu Klubu Rzymskiegow 1972 roku, który jako pierwszy zwrócił uwagę, że eksploatacja zasobów, jakimi obdarzyła nas matka Ziemia ma swoje granice minęło sporo lat, to dopiero od niedawna problemy tam poruszone zaczęto traktować bardzo poważnie. Najpierw w 2015 roku w Paryżu osiągnięto konsensus polityczny co do celów, jakie trzeba osiągnąć, aby powstrzymać klimatyczne zubożenie naszej planety, co następnie Europa – wybiegając nieco przed chińsko-amerykański szereg największych emitentów CO2 – zamieniła w bardzo konkretny plan działań znany pod hasłem „Fit for 55”.
Wiele lat wcześniej, zanim w Paryżu i Brukseli narodził się pomysł zielonej transformacji, inwestowanie w ekologiczne projekty było raczej nowinką inwestycyjną stymulowaną postępem technologii niż „twardym” trendem wyznaczanym przez rozległość rynku i wysokie stopy zwrotu. Obecnie jest już dokładnie odwrotnie. Wysokie ceny energii czy wysoki koszt praw do emisji sprawiły, że na nowych ekologicznych technologiach zaczęto zarabiać. Inwestowanie w sektor GreenTech będący wspólnym mianownikiem dla projektów ClimateTech i CleanTech, nabrało więc rozpędu. Pierwsze efekty widać gołym okiem.
Olbrzymie inwestycje w farmy wiatrowe i fotowoltaikę sprawiły, że w wielu krajach źródła te stały się istotnym składnikiem bilansu energii. W Polsce moc zainstalowananych farm wiatrowych ze skromnych 83 MW w 2005 roku wzrosła do 8 287 MW na koniec 2022 roku. Podobnie było z fotowoltaiką, której śladowe ilości odnotowane w 2009 roku zamieniły się w 3 147 MW zainstalowanej mocy w 2022 roku.
Kolejnym zauważalnym punktem na mapie inwestycji GreenTech stały się instalacje do wychwytywania, magazynowania i ponownego wykorzystania CO2 (tzw. CCS/U).
Na świecie działa 30 tego typu projektów, 11 jest w budowie, a 153 w fazie projektowania.
Instalacje już działające wychwytują rocznie 42 Megaton CO2 . W Polsce pierwsza taka instalacja ma rozpocząć działanie za cztery lata w Cementowni Kujawy, a w całej Europie projektów tego typu jest łącznie 98, przy czym w pełni działające są na razie tylko cztery.
Wszystkie te inwestycje mają już swój udział w redukcji śladu węglowego. Według szacunków Międzynarodowej Agencji Energetycznej, w samej tylko energetyce emisje CO2 w 2022 roku przestały rosnąć. Sprawił to nieznaczny spadek emisji w krajach rozwiniętych przy stabilizacji emisji w krajach rozwijających się.
Agencja szacuje, że już od 2024 roku zacznie się wielki odwrót od emisji CO2 . Również Polska
ma się czym pochwalić. W 2022 roku emisja CO2 w stosunku do roku wcześniejszego spadła o 4%, najwięcej w ciepłowniach zawodowych (-17%). Odwrót od nadmiernej emisji gazów cieplarnianych już się więc zaczął, choć do neutralności klimatycznej będzie prowadzić droga kręta, wyboista i dość długa. Kapitału na tego typu inwestycje jak na razie nie brakuje, co choćby widać po statystykach VC. Gorzej jest z technologiami, z których większość jest wciąż w fazie badawczej. Choć niewątpliwie duże korporacje mogą więcej, to niepoślednią rolę w walce z globalnym ociepleniem mogą odegrać GreenTechowe startupy uzupełniając rynek pomysłami niedostrzeganymi lub niedocenianymi przez dużych graczy.
Jak wyglądają w Polsce GreenTechy?
O tym właśnie jest ten raport.
